Türkiye genelinde 2024 yılının son çeyreğinde konut satışları dikkat çekici bir ivme kazanarak yaklaşık 530 bin adede ulaştı. Bu rakam, geçen yılın aynı dönemine göre %62,9 oranında bir artışı temsil ederken, reel bazda konut fiyatlarında düşüş eğilimi devam ediyor. Özellikle ipotekli satışlardaki %285,3’lük artış, krediye erişim imkanlarındaki genişleme ile birlikte talebin canlılığını ortaya koyarken, fiyatların reel bazda gerilemesi yatırımcılar için karmaşık bir tabloyu beraberinde getiriyor.
İnşaat Sektöründe İyimserlik Artıyor, Ancak Finansman Engeli Sürüyor
Sektörel analizlerde, inşaat firmalarının %58,4’ü faaliyetlerini sınırlayan herhangi bir engel olmadığını belirtirken, finansman sorunları hâlâ sektörü etkileyen en kritik başlık olarak öne çıkıyor. Girişimleri kısıtlayan nedenlerin başında %31,6 ile sermayeye erişim güçlükleri gelirken, talep yetersizliği %18 oranıyla ikinci sırada yer alıyor. Bu göstergeler, sektörün hala yapısal sorunlarla mücadele ettiğine işaret ediyor.
Maliyet Endeksinde Gerileme Sektöre Nefes Aldırdı
Aralık 2024 verilerine göre inşaat maliyet endeksi işçilikte %1,29, malzemede ise %0,41 oranında artış gösterdi. Ancak yıllık karşılaştırmalarda maliyet endeksinin %45,9 oranında gerilediği görülüyor. Bu gelişme, özellikle yüksek maliyet baskısı altında faaliyet gösteren müteahhitler için geçici de olsa bir rahatlama alanı yaratıyor.
Reel Fiyatlardaki Düşüş Devam Ediyor
Nominal olarak konut fiyat endeksi %29,4 oranında artarken, reel bazda bu artış enflasyonun gerisinde kaldı. 2024 Aralık itibarıyla reel fiyat endeksi geçen yılın aynı ayına göre %10,4 gerilemiş durumda. Bu durum, alım gücünün düşmesiyle birlikte yatırım kararlarında daha temkinli bir yaklaşımın benimsendiğini gösteriyor.
Alışveriş Merkezlerinde Metrekare Verimliliği Artıyor
Perakende sektörü tarafında ise pozitif sinyaller geliyor. 2024’ün son çeyreğinde AVM metrekare ciro verimlilik endeksi %49,6’lık nominal artışla büyümeye devam etti. Türkiye genelinde 446 aktif AVM bulunurken, toplam kiralanabilir alan 14,1 milyon metrekareye ulaştı. İstanbul, bu kapasitenin %38,5’ine ev sahipliği yaparak ülke genelindeki ticari yoğunluğu belirgin şekilde üzerinde taşıyor.
Otel Doluluk Oranlarında Sezonsal Düşüş
Turizm sektöründe ise 4. çeyrekte beklenen sezon dışı etkiler doluluk oranlarına yansıdı. Ülke genelinde otel doluluk oranı %43,3’e gerilerken, başlıca turizm merkezlerinden İstanbul’da oran %49,3, Antalya’da %54,8 ve Ankara’da %41,3 seviyelerinde gerçekleşti. 2024 yılının bu çeyreğinde elde edilen toplam turizm geliri 13,8 milyar dolar olurken, kişi başı ortalama harcama 981 dolar olarak ölçüldü.
Bu çeyreklik veriler, konut ve inşaat sektörünün bir yandan büyüme iştahını koruduğunu, diğer yandan ise finansal ve yapısal engellerle mücadelesini sürdürdüğünü gösteriyor. Özellikle reel fiyatlardaki düşüş, yatırımcılar açısından fırsat yaratırken, konut piyasasında sürdürülebilirlik için daha kapsamlı politikalara ihtiyaç duyulduğu da net şekilde ortaya çıkıyor.
