Kira Artışına Yüzde 25 Zam Sınırı Anayasaya Aykırı Mı?

Adalet Bakanı Bekir Bozdağ tarafından açıklanan yüzde 25 kira artış sınırı ev sahiplerinin yoğun tepkisini çekmişti. Peki, zam sınırı anayasaya aykırı mı?

Önce satılık ev fiyatlarında yaşanan fiyat yangını sonrasında ev kiralarına da sıçramıştı. Özellikle de büyükşehirlerde önce kiralık ev kıtlığı sorunu baş göstermiş, boş ev bulmak son derece zorlaşırken boşalan kiralık evlerin fiyatları da cepleri yakmıştı. 

Kiralık evlerin fiyatlarında yaşanan anormal yükseliş nedeni ile ev sahipleri mevcut kiracılarını bir bahane ile çıkartma yoluna giderken, oturduğu evden çıkmak istemeyen kiracılar da ev sahiplerinin talep ettikleri fahiş kira artışı zam oranlarını kabul etmek zorunda kalmıştı. Tüm dünyada büyük bir barınma krizi yaşanırken Türkiye yoğun mülteci göçü ve yabancı talebi nedeniyle bu krizden en çok etkilenen ülkelerin başında yer almıştı. 

YENİ KİRA ARTIŞI ZAM SINIRI DÜZENLEMESİ NE KADAR, YÜZDE KAÇ?

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilen düzenlemeyle 1 Temmuz 2023 tarihine kadar kira yenileme dönemlerinde ev sahipleri kiracılarına en fazla yüzde 25 zam yapabilecek.

Mevcut şartlarda kira artış oranı tüketici enflasyonun son 12 aylık ortalaması dikkate alınarak hesaplanıyor. Bu hesaba göre Mayıs ayı için kira artış oranı yüzde 39,33 olarak belirlenmişti. Ekonomistlere göre Türkiye’deki enflasyonun önümüzdeki süreçteki projeksiyonuna bakıldığında bu oranın Temmuz ayında yüzde 50’ye yaklaşması, Ekim ayında yüzde 60’ı aşması Aralık ayında ise yüzde 70’e dayanması bekleniyordu. Geçimini evinden aldığı kira ile karşılayan ev sahiplerinin bu karar tepki gösterdiği ve konuyu mahkemeye taşıyacağı açıklanmıştı. 

YENİ YASAL KİRA ARTIŞI ZAM ORANI SINIRLAMASI HUKUKA UYGUN MU?

Konuyu bugünkü köşesine taşıyan Sözcü Gazetesi yazarı Nedim Türkmen kiralık ev fiyatlarında yaşanan yükselişin suçlususun ev sahipleri değil, enflasyon olduğunu belirterek 2000 senesinde de benzer bir yasal kira artışı zam sınırı kararı çıktığını, ekonomik kriz nedeni ile alınan bu kararın Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edildiğini hatırlattı. 

Yeni düzenlemenin de mülkiyet hakkına açık bir müdahale olduğunu belirten Nedim Türkmen bu düzenlemenin de Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilmesinin kaçınılmaz bir son olduğunu iddia etti. 

DW Türkçe’ye değerlendirmelerde bulunan Coldwell Banker Türkiye Başkanı Gökhan Taş’a göre uygulama mevcut kiracılar için olumlu görünse de yeni kiracılar için büyük problemleri de beraberinde getirecek.

Bazı evler ilandan çekildi

Daha uygulama yürürlüğe girmeden bunun ilk etkilerini göremeye başladıklarını anlatan Coldwell Banker Türkiye Başkanı Gökhan Taş, “Evini 5 bin liraya kiraya vermek isteyen bazı mal sahipleri bizi arayarak bu ilanları geri çekmek istedi. Mevcut kira artış oranını yetersiz buluyorlar ve aradaki farkı yeni kiracılara yansıtacaklar. Yani evlerini artık 5 bin liraya değil daha fazla bir ücretle kiraya vermek için hazırlanıyorlar” diyor.

Gökhan Taş, ev sahiplerinin bundan sonra gerçekleşmesini tahmin ettikleri enflasyon bedelini de kiraya ekleyeceğini söylüyor.

Avukat Hikmet Güngör: “Mülk sahiplerinin büyük bölümü de kira geliri ile harcamalarının bir kısmını finanse ediyor. Şu an onların giderleri yüzde 80 artarken kira gelirinin yüzde 25 artması çok büyük bir tehlike oluşturuyor. Yasal kira artış oranı yüzde 40. Siz ilk aydan ev sahiplerini yüzde 15’lik bir zarara uğratmış oluyorsunuz. Devam eden kira artış oranı zaten enflasyona karşı kiracıları koruyordu ama yeni çıkan uygulama ile aradaki makas çok açılacak ve iki taraf arasına çok büyük anlaşmazlıklara neden olacak” diyor.