Türkiye’de konut fiyatları, son yıllarda ekonominin merkezinde yer alan önemli konulardan biri haline geldi. Ortalama 120 metrekarelik bir evin fiyatı 2010 yılında 106 bin TL seviyelerindeyken, 2023 yılına gelindiğinde bu rakam 3 milyon TL’yi aşarak konut sahipliği oranlarını da ciddi şekilde etkiledi. Ekonomik dengesizlikler ve faiz politikalarındaki değişimler, vatandaşların ev sahibi olma hayallerini uzaklaştırıyor.
Enflasyon ve Faiz Politikalarının Etkisi
Son üç yılda pandemi ve enflasyonun etkisiyle konut fiyatları hızla yükseldi. Konut kredisi faiz oranlarındaki artış, alım gücünü düşürerek ev sahibi olmayı zorlaştırdı. Özellikle faiz oranlarının yükselmesiyle, konut piyasasında talebin azalmasına rağmen fiyatlar artmaya devam etti. Bu süreçte, hanehalklarının geliri konut fiyatlarına yetişemedi ve ev sahibi olma oranları düşüş gösterdi.
Gelir Artışı Konut Fiyatlarını Karşılayamıyor
Merkez Bankası verilerine göre, 2010-2023 yılları arasında gelir düzeyi yüzde 826 oranında artış gösterse de konut fiyatları aynı dönemde yüzde 2.811 oranında yükseldi. Bu uçurum, ev sahibi olmayı eskisinden çok daha zor bir hale getirdi. 2010’da hanehalklarının gelirine oranla konut fiyatları yüzde 8,46 iken, bu oran 2023’te yüzde 26,61’e çıktı. Bu, ev almanın eskisinden daha büyük bir mali yük haline geldiğini gösteriyor.
Konut Sahipliği Oranı Düşüşte
Konut sahipliği oranı da bu süreçte önemli bir düşüş yaşadı. 2010 yılında yüzde 60 seviyesinde olan ev sahipliği oranı, 2023 yılına gelindiğinde yüzde 56,2’ye geriledi. Bu düşüş, ekonomik istikrarsızlıkların ve artan konut fiyatlarının doğrudan bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
Uzman Görüşü: Piyasa Ne Yönde İlerliyor?
Uzmanlar, konut piyasasındaki bu dengesizliklerin uzun vadede kalıcı etkiler yaratabileceğini belirtiyor. Yüksek enflasyon ve faiz politikalarının yanı sıra konut arzındaki daralmanın, fiyatları daha da yukarı çekebileceği öngörülüyor. Aynı zamanda, hanehalkı gelirlerinin yetersiz kalması, ev sahibi olmayı giderek daha fazla insan için erişilemez hale getiriyor.
Ekonomik reformlar ve gelir dağılımında adil düzenlemeler olmadan, konut piyasasında kalıcı bir denge sağlanmasının zor olduğu ifade ediliyor. Ev sahipliğinin düşüşü, özellikle genç nüfus için gelecekte ciddi sosyal ve ekonomik sorunlara yol açabilir.
Çözüm Yolları: Konut Arzının Artırılması ve Gelir Eşitsizliği
Konut piyasasındaki bu sıkıntıların çözümü, arz-talep dengesinin yeniden sağlanmasında yatıyor. Uzmanlar, hükümetin konut üretimini teşvik edecek politikalar geliştirmesinin ve özellikle düşük gelir grupları için uygun finansman modelleri sunmasının gerektiğini vurguluyor. Bu sayede, konut fiyatlarındaki yükseliş dizginlenebilir ve vatandaşların ev sahibi olma umudu yeniden canlanabilir.
Konut piyasasının geleceği belirsizliğini korurken, ev sahibi olmak artık bir lüks haline gelmiş durumda.
