Türkiye’de konut edinme yaşı son 15 yılda belirgin biçimde yükseldi. 2010’lu yılların ortasında ağırlıklı olarak 30’lu yaşlarda yoğunlaşan konut kredisi kullanımı, 2024 itibarıyla 40’lı yaşlara kaymış durumda. Uzmanlara göre bu değişimin temelinde yüksek faiz oranları, konut fiyatlarının gelir artışını aşması ve krediye erişimde yaşanan zorluklar yatıyor.
Verilerle Konut Edinme Yaşındaki Değişim
Türkiye Bankalar Birliği ve Merkez Bankası raporlarına göre:
-
2009–2013 döneminde 18–34 yaş grubunun kredi kullanım payı hızlı bir artış gösterdi.
-
2015–2016 yıllarında en yoğun konut kredisi kullanan yaş grubu 31–41 aralığı oldu.
-
2024 verileri ise en yoğun grubun 36–55 yaş olduğunu ortaya koydu. Bu grup 3,26 milyon kişi ile toplam kullanıcıların yaklaşık %46’sını oluşturuyor.
-
26–35 yaş aralığı 2,22 milyon kullanıcı ile ikinci sırada yer alırken, 18–25 yaş grubu toplamın %10’un altında kaldı.
Neden Orta Yaş Grubu Öne Çıkıyor?
Konut edinme yaşındaki kaymanın nedenleri şöyle özetleniyor:
-
Yüksek faiz oranları ve krediye erişim güçlüğü
-
Konut fiyatlarının, hane gelirlerindeki artışı geride bırakması
-
Birikim ve aile desteğinin orta yaş grubunda yoğunlaşması
TÜİK verilerine göre 2024 sonunda ipotekli satışların payı %7’ye kadar geriledi. Bu da gençlerin konut piyasasına girişini zorlaştırırken, alım gücü daha yüksek olan ileri yaş gruplarını öne çıkardı.
Gelecek Senaryosu: Gençler Yeniden Piyasada Olabilir mi?
2025 yılında konut satışlarının artış eğilimine girmesi bekleniyor. Ancak genç nüfusun yeniden erken yaşlarda konut sahibi olabilmesi için şu adımlar kritik önem taşıyor:
-
Kredi faizlerinin makul seviyelere düşmesi
-
Peşinat oranlarının genç alıcılar için esnetilmesi
-
İlk evini alacaklara yönelik vergi ve tapu harcı indirimleri
-
Uzun vadeli ve düşük faizli kredi kampanyalarının devreye alınması
-
Kiralık konut piyasasındaki fiyat baskısının azaltılması
Ekonomide istikrar ve kredi erişiminin kolaylaşması halinde gençlerin konut piyasasında yeniden daha etkin hale gelebileceği değerlendiriliyor.
Özetle
Son 15 yılda Türkiye’de konut edinme yaşı 30’lu yaşlardan 40’lı yaşlara kaydı. Bu kırılmanın ana nedenleri krediye erişim güçlükleri, yüksek faizler ve konut fiyatlarındaki hızlı artış. Kalıcı çözüm için gençleri destekleyecek teşvikler ve uygun finansman modellerine ihtiyaç var.
