TÜİK verileri konut üretiminde düşüşe işaret ederken; konut sektöründe stok sorunu gündeme geldi. İnşaat firmaları yeni yıla stoksuz giriyor! Ev fiyatları yükselecek mi?
Yükselen fiyatlar sebebiyle alıcının konuta erişimi zorlaşırken, bir diğer önemli sorun da yeni konut üretiminde göze çarpıyor. Artan maliyetler ve finansman problemi dolayısıyla yeni konut üretimi geriliyor, mevcut konut stoku da eriyor.
Bu durumun 2023 yılında konut yetersizliği olarak kendini daha fazla göstermesi öngörülüyor.
TÜİK verileri de üretimdeki düşüşü ortaya koyuyor. Her sene 750 bin yeni konut ihtiyacının olduğu Türkiye’de geçtiğimiz senenin 3 çeyreğinde 481 bin 792 olan ruhsat sayısı, bu sene yüzde 15 oranında düştü ve 414 bin 998 daire olarak gerçekleşti. Senenin tamamında ise bu düşüşün yüzde 20’lere ulaşması öngörülüyor.
Ekonomimcom’dan Leyla İlhan’ın haberine göre; sektörle ilgili genel tabloya baktıklarında kur artışı ve artan enflasyonla beraber özkaynak finansmanı açısından sıkıntılı bir dönemden geçildiğine dikkat çeken Tahincioğlu Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu, “Tüketici tarafından baktığımızda ise konuta erişilebilirlik tarafında bir sıkıntı olduğunu görüyoruz. Konut alıcısının erişimi konusunda özellikle kamu bankalarının öncü olması gerektiğine inanıyorum” açıklamasında bulundu.
Konuya ilişkin “Türkiye ekonomisi son çeyrekte yüzde 3.9 büyürken, inşaat sektörü yüzde 14.1 küçülme gösterdi. Aslında bu durum sektörümüzün durumunu genel olarak özetliyor” diye konuşan Tahincioğlu, konut alıcısının erişebilirliğinin artırılmadığı sürece sektördeki küçülmenin 2023’te de süreceğini belirtti.
2022 yılında yükselen enflasyonla beraber üretmek ve fiyatlandırma yapmanın sektörde zorlaştığına dikkat çeken Tahincioğlu, “2023’te de Rusya Ukrayna savaşının etkileri, tüm dünyada yaşanan enerji probleminin küresel büyümeye olan negatif etkileri sektörümüze yansıyacaktır. Bu sebeple 2023’ün sektörümüz açısından daha zor geçeceğini düşünüyorum” dedi ve 2022 yılında en azından her firmanın stoğu olduğunu ve bu seneyi stokla bitirebildiğini aktardı.
2023’te markalı konut firmalarının elinde stok olmadan, konut alıcılarının erişiminin zor olduğu bir ortama girildiğini belirten Özcan Tahincioğlu, gelecek sene nakit akışının çok önemli olacağının altını çizerek “Bu süreçte şirketlerin nakit akışı için satış kaygısının artacağı ve her bir satışın öneminin aratacağı bir dönem bizi bekliyor” açıklamasında bulundu.
Tahincioğlu açıklamasında “Sonuç olarak tüm bu rakamlar bize sektörün hem satışta hem de üretimde zorlandığını gösteriyor. Daha önceki deneyimlerimiz bizlere ürün üretilmediğinde fiyatların hangi seviyelere ulaştığını gösterdi” ifadelerini kullandı ve üretimin talebi karşılayan bir seviyeye gelmesi ve konuta erişimin kolaylaşması için devletin bazı regülasyonlara ihtiyacı olduğunu dile getirdi.
Tahincioğlu, gelecek süreçte gayrimenkul fiyatlarının lokal çekilmeler dışında düşmeyeceğine ve gayrimenkulün yine en iyi yatırım araçlarından biri olacağını öngördüğüne vurgu yaptı.
Yeni konut kampanyası ile gayrimenkule olan talebin daha da artacağına ve az kalan mevcut stokun eritilmesi adına önemli bir hamle olacağına vurgu yapan Aşçıoğlu Yönetim Kurulu Başkan Vekili İrfan Aşçıoğlu, konuya ilişkin “Ancak bizim sektör olarak en büyük sorunumuz arz tarafında. Arzda yaşanan ciddi sorunun satış fiyatlarının sürekli yukarı yönlü olmasını tetikliyor” açıklamasında bulundu.
Özellikle orta gelir grubunun satın alma gücünün düşmesinin önemli bir sorun olduğunu belirten Aşçıoğlu, “Tüketicinin konuta erişimini desteklemek için ödeme kolaylığı dışında özel sektörün arzını destekleyecek adımların atılması gerekiyor” dedi ve arzı artırıcı teşviklerin olmaması halinde yeni stok üretimi sorunu sebebiyle yıllık satış adetlerinde düşüş olabileceğini aktardı.
Üretimin desteklenmesi için üreticilere kamu ve özel sektördeki bankaların kredi verme iştahlarının artması gerektiğinin altını çizen Aşçıoğlu, konu ile ilgili vergi ve harçlarda indirime gidilmesi gibi konularda da destek olunması gerektiğini dile getirdi.
Boss4 Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Abdülkadir Akkuş da yabancıya satışta bu sene vatandaşlık amaçlı gayrimenkul alımlarında bedelin 250 bin dolardan 400 bin dolara yükseltilmesi ile ilgili konuştu.
İç piyasanın durgun olduğu dönemlerde yabancı satışlarının sektöre nefes aldırdığına vurgu yapan Akkuş, konu ile ilgili olarak “Dolayısıyla bu düzenlemenin sektörü olumsuz yönde etkileyeceğini öngördük. Rakamın 250 bin dolardan 400 bin dolara çıkarılması yabancı yatırımcıyı ürküttü diyebiliriz. Kademeli bir geçiş belki daha verimli olabilirdi” diye konuştu ve yabancıya gayrimenkul satışından yaklaşık 6 milyar dolarlık bir gelir elde edilirken, bu rakamı aşağıya çeken bir uygulamanı sıkıntı yarattığını söyledi.
Akkuş, ev fiyatlarındaki temel yükselişin sebebinin, yabancıya satış değil inşaat girdilerindeki yüksek fiyat artışı olduğunu vurguladı.
Aremas Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Arslan, Rusya etkisinin 2023’te de süreceğini öngördüklerini belirtti ve konuya ilişkin Ancak Rusların kendi firmaları aracılığıyla Türkiye’ye gelmeye başlayacaklarını ve dolayısıyla yabancıya satış noktasında doğrudan kendi kanallarını kullanacaklarını düşünüyoruz. Buna rağmen projelerde bir Rus etkisi hissetmeye devam edeceğiz açıklamasında bulundu.
Akkuş, İran’daki karışıklığın bitmesinin de Türkiye’ye olumlu yansıyacağına dikkat çekerek geçmişte çok büyük satışların yapıldığı Suudi Arabistan pazarının, geçmişteki kadar güçlü olmasa da gelecek süreçte yeniden açılacağının altını çizdi.
