Konut Krizine Karşı Alınan Tedbirler ve Yeni Politikalar
Türkiye’de ve dünyada konut krizi, hem yüksek fiyatlar hem de kira artışları nedeniyle giderek derinleşiyor. Vatandaşlar, özellikle büyük şehirlerde uygun fiyatlı konut bulmakta zorlanırken, farklı ülkelerde uygulanan çözüm politikaları dikkat çekiyor. Türkiye’de fiyat artış hızının yavaşlamasına rağmen ev sahibi olma hayali hâlâ birçok kişi için zorlu bir süreç.
Türkiye’de Konut Krizinde Son Durum
COVID-19 pandemisi sonrası Türkiye’de verilen düşük faizli konut kredileriyle konut talebinde patlama yaşandı. Yatırım amacıyla gayrimenkule yönelim, yabancı talebi ve enflasyon etkisiyle fiyatlar hızla yükseldi. Ancak son dönemde konut fiyatlarındaki artış hızının yavaşladığı ve reel anlamda gerileme yaşandığı belirtiliyor.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre, 2024’ün üçüncü çeyreğinde ülke genelinde ortalama konut metrekare fiyatı 33.910 TL’ye ulaştı. İstanbul’da bu rakam 5 milyon TL’nin üzerinde. Kiralık konut fiyatlarında ise artış devam ediyor. Ortalama kiralık konut metrekare fiyatı ekim ayında Türkiye genelinde 186,1 TL olurken, İstanbul’da 247,6 TL seviyesine ulaştı.
Dünyada Uygulanan Çözüm Yöntemleri
Konut krizi sadece Türkiye’de değil, Avrupa, Amerika ve Asya’da da geniş kitleleri etkiliyor. Farklı ülkeler bu krize yönelik çeşitli politikalar geliştiriyor:
1. Boş Ev Vergisi
Kanada’nın Vancouver şehrinde 2016 yılında uygulamaya konulan boş ev vergisi, dünyada dikkat çeken bir önlem oldu. Vergi, evin bir yıl içinde altı aydan fazla boş bırakılması durumunda uygulanıyor. Evin değerinin yüzde 1’i oranında alınan bu vergi, boş ev sayısını önemli ölçüde azalttı ve sosyal konut projelerine kaynak sağladı. Bu uygulama, Fransa, Avustralya ve Hindistan gibi ülkelerde de hayata geçiriliyor.
2. Toplu Konut ve Uzun Süreli Kira Modeli
Singapur’da kamu konutları, uzun süreli kira sözleşmeleriyle halka sunuluyor. Düşük gelirli bireylere finansal destek verilerek toplu konut projelerinden faydalanmaları sağlanıyor. Ülkede kamu konutlarında oturanların oranı yüzde 78,7 seviyesinde. Bu model, uygun fiyatlı konut sorununa kalıcı bir çözüm olarak değerlendiriliyor.
3. Kısa Süreli Kiralamalara Sınırlama
Avrupa’da Floransa, Lizbon, Paris ve Barselona gibi şehirlerde, Airbnb gibi günlük kiralama platformlarına kısıtlamalar getiriliyor. Bu adım, yerel halkın uygun fiyatlı konut bulmasını kolaylaştırmayı hedefliyor.
Dünya genelinde uygulanan bu çözümler, konut krizini hafifletmek için atılmış önemli adımlar olarak öne çıkıyor. Türkiye’de de benzer tedbirlerin tartışıldığı bir süreç devam ediyor.
