Türkiye genelinde son iki yılda arsa ve tarla satışlarında rekor seviyelere ulaşılırken, uzmanlar bu alanda yatırım yapmayı düşünen vatandaşları ciddi riskler konusunda uyarıyor. Tapusor.com verilerine göre, 2024 yılında toplam 2 milyon 949 bin gayrimenkul satışı gerçekleşti; bunun 1 milyon 723 bini arsa, tarla, iş yeri ve diğer taşınmazlardan oluştu. Konut dışı gayrimenkuller toplam satışların yüzde 58,44’ünü oluşturarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı.
Deprem, salgın ve artan konut fiyatları nedeniyle konut alamayan yatırımcıların arsaya yönelmesiyle birlikte talep dengesi değişti. Ancak uzmanlara göre bu hızlı yükseliş, dolandırıcılık vakalarının da artmasına zemin hazırladı.
Dolandırıcılık Vakalarda Artış: “Araziyi Görmeden Alım Yapmayın”
Gayrimenkul uzmanları, özellikle kırsal bölgelerdeki cazip fiyatlı tarlaların “gelecekte imara açılacak” veya “tiny house yerleşimine uygun” gibi vaatlerle satıldığını, ancak bu iddiaların çoğunun gerçeği yansıtmadığını belirtiyor.
Uzmanlar, yatırımcıların mutlaka satın alacakları arazinin tapu kaydını, imar durumunu ve takyidat belgesini sorgulatmaları gerektiğini vurguluyor.
Sıkça karşılaşılan mağduriyetlerden bazıları şunlar:
-
Arazinin yerinde mevcut olmaması,
-
Satıcıların malik olmaması,
-
Kapora ödemelerinin kaybolması,
-
İmar vaadi bulunmayan bölgelerin yanlış tanıtılması.
Uzmanlar, “Sadece fiyatı uygun diye alım yapılmamalı, arazinin tapu kaydı ve imar planı resmi kurumlar üzerinden doğrulanmalıdır.” uyarısında bulunuyor.
Arsa ve Tarla Alımında Hukuki Riskler
Gayrimenkul hukukçuları, özellikle “konteyner koymaya uygun” veya “villa yapılabilir” ifadeleriyle pazarlanan arazilerde ciddi hukuki riskler olduğuna dikkat çekiyor.
Tarım arazileri, zeytinlikler, orman veya su havzası içinde kalan bölgelerde yapılaşmanın yasak olduğu, “ileride imara açılacak” gibi satış argümanlarının ise hiçbir yasal geçerliliği bulunmadığı vurgulanıyor.
Uzmanlara göre yatırımcıların dikkat etmesi gereken başlıca noktalar şunlar:
-
Arazinin imar planı olup olmadığını belediyeden veya il özel idaresinden öğrenin.
-
Arsanın kadastro yoluna cephesi bulunup bulunmadığını kontrol edin.
-
Tapuda şerh, ipotek veya kısıtlama olup olmadığını sorgulayın.
-
“Markalı arsa” olarak sunulan projelerde belediyeden ruhsat ve plan bilgisi alın.
“Markalı Arsa” Satışlarına Dikkat
Son dönemde bazı şirketlerin “markalı arsa” adıyla parselasyon yaparak satış gerçekleştirdiğini belirten sektör temsilcileri, bu alandaki vaatlerin çoğunun denetime tabi olmadığını söylüyor.
Uzmanlar, “Bu tür satışlarda, projenin imar planına uygunluğu ve ruhsat durumunun mutlaka belediyeden doğrulanması gerekir. İmarlı bir yer, plan değişikliğiyle bir anda imarsız hale gelebilir.” uyarısında bulunuyor.
Ayrıca maket üzerinden satış yapan fırsatçılara karşı da yatırımcıların dikkatli olması gerekiyor. Uzmanlara göre, reklam veya maket sunumları çoğu zaman gerçeği yansıtmıyor; yatırım kararları mutlaka resmi belgeler üzerinden verilmelidir.
Yatırımcıya Öneriler: Arsa Alırken Bunları Unutmayın
-
Arazinin tapusuz veya hisseli olup olmadığını kontrol edin.
-
İmar planı olmayan bölgelere yapı izni verilmez.
-
Takyidat belgesini isteyerek ipotek, haciz veya kamu şerhi bulunup bulunmadığını öğrenin.
-
Kadastro yoluna cephesi olmayan araziler için komşu parsellerden geçiş hakkı alınması gerekir.
-
Tarım alanları bölünemez; parselleme resmi yollarla yapılamaz.
-
Tiny house veya bungalov kurulumu, yalnızca turizm amaçlı ruhsatla mümkündür.
Uzman Yorumu: “Yatırım Öncesi Arazi Analizi Şart”
Tapusor.com uzmanları, arsa yatırımı yapmadan önce detaylı analiz yapılması gerektiğini belirtiyor. Arazinin konumu, imar potansiyeli, altyapı erişimi ve ulaşım avantajları gibi kriterlerin yatırımın geri dönüşünü doğrudan etkilediği ifade ediliyor.
Uzmanlar, “Arsa yatırımı yüksek kazanç potansiyeli barındırır ancak bu, doğru bilgi ve dikkatli analizle mümkündür. Yatırımcılar, resmi kurumlara danışmadan karar vermemelidir.” değerlendirmesinde bulunuyor.
