Gayrimenkul piyasasında son dönemde en çok merak edilen konuların başında değer artış kazancı vergisi geliyor. Arazi, bina, maden suları, taş ocakları, kum ve çakıl istihsal alanları, tuğla ve kiremit harmanları gibi farklı nitelikteki gayrimenkullerin 5 yıl içerisinde elden çıkarılması durumunda ortaya çıkan kazançlar için yeni hesaplamalar yapıldı.
1. Hangi Mal ve Haklar Değer Artış Kazancı Kapsamında?
Arazi, bina, maden suları, memba suları, madenler, taş ocakları, tuzlalıklar, tuğla ve kiremit harmanları, voli mahalleri, dalyanlar, gemiler, gemi payları ve motorlu tahliye araçları bu kapsama giriyor. Ayrıca gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller de 5 yıl içinde elden çıkarıldığında değer artış kazancı kapsamında vergilendiriliyor.
2. Miras veya Bedelsiz Edinim Durumu
Gayrimenkuller miras ya da bedelsiz olarak edinilmişse, satıştan elde edilen gelir değer artış kazancı vergisine tabi tutulmuyor.
3. İnşaat ve Kat Karşılığı Uygulamaları
Arsa üzerine inşaat yapılması veya kat karşılığı alınan dairelerin satışında, tapuya tescil tarihi esas alınıyor. Bu tarihten itibaren 5 yıl içinde yapılan satışlardan elde edilen gelir değer artış kazancına dahil ediliyor.
4. Güncel İstisna Tutarları
-
2024 yılı için istisna tutarı: 87.000 TL
-
2025 yılı için istisna tutarı: 120.000 TL
Bu rakamların altında kalan kazançlar için beyanname verilmesine gerek bulunmuyor.
5. Beyanname Zorunluluğu
Kişisel mülkiyette bulunan ve bedelsiz edinilmeyen konut veya arsalar, 5 yıl içinde satıldığında elde edilen gelir beyan edilmek zorunda. Hesaplama yapılırken satıştan elde edilen gelirden maliyet bedeli, giderler ve vergiler düşülüyor. Eğer kalan kazanç yıllık istisna tutarını aşıyorsa, yalnızca aşan kısım için beyanname veriliyor.
6. Safi Değer Artışı Hesaplaması
Vergilendirilecek kazanç, yani safi değer artışı, satış bedelinden maliyet, masraf ve vergi giderleri düşülerek hesaplanıyor.
7. Endeksleme Yöntemi
Elden çıkarılan mal ve hakların iktisap bedeli, Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) artış oranı üzerinden güncelleniyor. Ancak endeksleme için oran artışının en az %10 olması şart.
Yatırımcılar İçin Önemli Hatırlatma
Gayrimenkul satışlarında 5 yıllık süre kritik öneme sahip. Bu sürenin altında yapılan satışlar değer artış kazancı vergisine tabi olurken, sürenin dolması halinde satıştan elde edilen gelir vergi kapsamı dışında kalıyor. Özellikle arsa ve konut yatırımcılarının, satış planlarını yaparken bu vergi yükümlülüklerini göz önünde bulundurması gerekiyor.
