2025 yılının ilk yarısına ait sektör raporları, inşaat sektörünün küresel ve yerel belirsizliklere rağmen üretim ve istihdam kapasitesini sürdürdüğünü gösteriyor. Artan maliyetler, sıkılaşan finansman koşulları ve kamu projelerinde uygulanan tasarruf tedbirlerine karşın, sektör büyüme ivmesini koruyor ve uluslararası pazarlarda güven tazeliyor.
Deprem Bölgesi ve Kentsel Dönüşüm Büyümeyi Destekledi
Yılın ilk çeyreğinde inşaat sektörü %7,3 oranında büyüme kaydederek genel ekonomik performansın üzerinde bir seyir izledi. Bu artışta deprem bölgesindeki yeniden imar çalışmaları ve büyükşehirlerde devam eden kentsel dönüşüm projeleri belirleyici rol oynadı. Mayıs ayında ciro endeksi yıllık bazda %58, üretim endeksi ise %20,3 oranında artış gösterdi.
Ancak, yeni yapı ruhsatlarında ve yapı kullanma izinlerinde yaşanan düşüşler, yeni konut üretiminde belirli bir yavaşlama sinyali verdi.
Kamu Projelerinde Maliyet Baskısı Artıyor
Sektör temsilcileri, kamu projelerinde yaşanan maliyet artışları ve ödenek yetersizliğinin sahadaki yükü artırdığını belirtiyor. Tamamlanma oranı düşük veya öncelikli olmayan projeler için şartsız tasfiye hakkı talep ediliyor. Ayrıca, vergi tevkifat oranlarının düşürülmesi çağrısı yineleniyor. Özellikle raylı sistemlerde uygulanan %1’lik oranın diğer projelerde de %2’ye çekilmesi öneriliyor.
Yurt Dışı Açılım: 6,2 Milyar Dolarlık Proje Hacmi
2025’in ilk yarısında yurt dışı projelere yönelen Türk inşaat firmaları, toplam 6,2 milyar dolar değerinde 93 yeni projeye imza attı. Bu dönemde en çok proje üstlenilen ülkeler arasında Romanya ve Irak öne çıktı. Esnek üretim yapıları ve zamanında teslim kabiliyetleri, firmaların uluslararası arenadaki güvenilirliğini korumasını sağladı.
Maliyetler ve Finansmana Erişim Hâlâ En Büyük Sorun
İnşaat maliyet endeksi Mayıs ayında yıllık bazda %22,4 artarken, malzeme maliyetleri %17,8, işçilik maliyetleri ise %31,9 oranında yükseldi. Yüksek faiz oranları ve sınırlı kredi erişimi, sektörde yeni yatırımların önündeki en büyük engel olarak görülüyor.
Konut Satışları Artarken Ruhsatlar Geriledi
2025’in ilk yarısında konut satışları geçen yılın aynı dönemine göre %26,9 artarak 691 bin 893 adede ulaştı. Ancak Haziran ayında satışlar yılın en düşük seviyesine geriledi. Aynı dönemde yeni yapı ruhsatlarında ve yapı kullanma izinlerinde düşüş gözlenmesi, üretim tarafında temkinli bir eğilimi işaret ediyor.
Sürdürülebilirlik ve Dijitalleşme Zorunlu Hale Geliyor
9 Temmuz 2025 itibarıyla yürürlüğe giren İklim Kanunu, inşaat sektöründe sürdürülebilirlik ve dijitalleşmeyi artık yasal zorunluluk haline getiriyor. Karbon ayak izini azaltan üretim tekniklerinin benimsenmesi, enerji verimli malzemelerin kullanımı ve yeşil bina sertifikaları gibi uygulamalar öne çıkıyor. Aynı zamanda dijital teknolojilere ve Ar-Ge yatırımlarına ağırlık verilmesi, sektörün küresel rekabet gücünü artıracak stratejik adımlar arasında değerlendiriliyor.
