Gayrimenkul piyasasında son yıllarda yaşanan gelişmeler, sektörün hem ulusal hem de uluslararası alanda önemli sorunlarla karşı karşıya kaldığını gösteriyor. Yabancı yatırımcıların azalan ilgisi ve yerli yatırımcıların yurtdışına yönelmesi, gayrimenkul sektöründe cari açık oluşmasına neden oluyor.
Yabancı Yatırımlarında Dökülme
Uluslararası gayrimenkul piyasasında 400 milyar dolarlık bir pazardan alınan pay, Türkiye için her geçen gün azalıyor. 2022 yılında 6 milyar dolara ulaşan yabancı gayrimenkul yatırımları, 2023 sonrasında hızlı bir düşüşle yüzde 60 oranında gerileyerek 2 milyar dolar seviyelerine indi. Son on yılda yabancılara gayrimenkul satışından elde edilen gelirler, 2012’deki 2,6 milyar dolar seviyesinden 2022’de 6,2 milyar dolara kadar çıksa da, sığınmacılarla aynı statüde değerlendirilme algısı, hukuki ve bürokratik engeller, ülke ekonomisindeki belirsizlikler bu artışı sürdüremedi.
Yerel Yatırımcılar Yurtdışına Yöneliyor
Yabancı yatırımcıların azalan ilgisi, artan konut fiyatları ve kira getirilerinin düşmesi, yerli konut yatırımcıların yurtdışından gayrimenkul alımına yönelmesine neden oldu. Türk vatandaşlarının yurtdışından gayrimenkul alımları 2024 yılının ilk on ayında 1,7 milyar dolara ulaştı ve bir önceki yıla göre yüzde 14,6 oranında artış gösterdi. Bu durum, Türkiye’den döviz çıkışını döviz girişinden daha fazla hale getirdi.
Yabancılara Yönelik Yanlış Algılar ve Azalan Satışlar
2024 yılında yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yıla göre yüzde 40 azalarak 20 bin seviyelerine geriledi. Toplam konut satışları içerisindeki yabancı payı sadece yüzde 1,7 oldu. Ancak yabancı konut yatırımcılarının azalmasına rağmen konut fiyatlarının artmaya devam etmesi, kamuoyunda yabancıların fiyatları yükselttiği tezini çürütüyor. Bu yanlış algılar, yabancı yatırımcılara karşı bir önyargı oluşturarak sektörün gerilemesine neden oldu.
Cari Açık ve Teşvikin Gerekliliği
Son on yılda yabancılara gayrimenkul satışı yoluyla 50 milyar doların üzerinde döviz girdisi sağlayan Türkiye, bu gelirle cari açığın kapatılmasında önemli bir kaynak elde etti. Ancak azalan ilgiyi yeniden canlandırmak için yabancı yatırımcılara yönelik bürokratik engellerin kaldırılması ve teşvikin artırılması gerekiyor.
Sonuç
Gayrimenkul sektöründe yaşanan bu gelişmeler, Türkiye ekonomisinin çok yönlü bir yaklaşımla ele alınması gerektiğini gösteriyor. Yabancı yatırımcıları tekrar kazanmak için tanıtım çalışmalarına ağırlık verilmesi, yerel piyasalardaki dengesizliklerin giderilmesi ve uluslararası yatırım ortamının iyileştirilmesi kritik bir önem taşıyor.
