Son beş yılda kiralık konut fiyatlarında yaşanan yüzde 288’lik artış ve son bir yılda görülen yüzde 101’lik artış, milyonlarca kişiyi barınma kriziyle karşı karşıya bıraktı. Türkiye genelindeki konut kiralarındaki bu hızlı yükseliş, ev sahibi olmayı zorlaştırırken, vatandaşlar da çözümü paylaşımlı kiralama yönteminde buldu.
2013’te çekirdek aile olmayan birden fazla kişiden oluşan hanelerin sayısı 435 bin 117 iken, bu rakam 2022’de 849 bin 466’ya ulaştı. Paylaşımlı ev ilanları, özellikle Yalova, Antalya ve İstanbul gibi illerde hızla artış gösterdi.
Kira Zamlarına Cumhurbaşkanı Erdoğan’dan Tepki:
Kira artışlarından etkilenen vatandaşlar, geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuya dair sözleriyle gündeme geldi. Erdoğan, 2 bin 500 TL olan kirasının 7 bin 500 TL’ye çıkarıldığını belirten bir vatandaşın durumu üzerinden, ev sahiplerine seslenerek, “Sende vicdan var mı diye sormak durumundayım” ifadelerini kullanmış ve fahiş fiyat artışına karşı tedbirler aldıklarını vurgulamıştı.
Kira Artışları Yüzde 25 ile Sınırlandırıldı: Ancak…
TÜİK verilerine göre, ülke genelinde ortalama konut kiraları son bir yılda yüzde 101, son iki yılda yüzde 183, son beş yılda ise yüzde 288 oranında arttı. Ancak, Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi’nin (BETAM) sahibinden.com verilerine göre, Eylül 2021 ile Temmuz 2023 döneminde ortalama kiralık konut metrekare fiyatı yüzde 472 oranında arttı.
Kira artışlarına karşı koruma amacıyla getirilen yüzde 25 sınırlamasına rağmen, gerçek kira artışları bu sınırların üzerinde seyretti. Kiracılar, ev sahipleriyle mahkemelik oldu ve uzlaştırmacı kapılarını aşındırdı.
Ev Arkadaşlığı Trendi ve Paylaşımlı Evler:
Bu ekonomik zorluklarla başa çıkmak isteyen milyonlarca kiracı, ev arkadaşlığı konseptini benimsedi. Artık sadece öğrenciler değil, çalışanlar da konut masraflarını azaltmak adına ev arkadaşı arayışına girdi. “Ev arkadaşı arıyorum” ilanları, popüler ilan sitelerinde sıkça karşımıza çıkarken, TÜİK verileri de çekirdek aile olmayan hanelerdeki kişi sayısındaki artışa dikkat çekiyor.
Yoksulluk Oranında Artış:
Araştırmalara göre, çekirdek aile olmayan hanelerde yoksulluk oranı da artış gösterdi. 2011’de yüzde 9,1 olan bu oran, geçen 11 yılda yüzde 15,5’e yükseldi.
Kira artışları ve barınma krizi, Türkiye’de konut politikalarının ve ekonomik dengelerin gözden geçirilmesi gerekliliğini ortaya koyuyor. Ev arkadaşlığı ve paylaşımlı evler, vatandaşların bu zorlu dönemde birlikte çözüm bulma yolundaki çabalarını yansıtıyor.
